Ung thư cổ tử cung là một trong những bệnh ung thư phổ biến và gây tử vong cao ở phụ nữ trên toàn thế giới. Nguyên nhân chính của bệnh là do nhiễm virus HPV (Human Papillomavirus). Virus này có nhiều tuýp khác nhau, nhưng HPV 16 và 18 là hai loại nguy hiểm nhất, chiếm đến hơn 70% các trường hợp ung thư cổ tử cung. Trong những năm gần đây, nhờ những tiến bộ của y học, vắc xin HPV đã được phát triển và trở thành biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
Cùng tìm hiểu chi tiết về vaccine phòng ngừa ung thư cổ tử cung và những điều cần lưu ý khi tiêm vaccine nhé!
Bài viết được tham vấn y khoa từ Bác sĩ Hoàng Thanh Dung – chuyên gia sản khoa, giám đốc chuyên môn Euro Pharm VN. Trân trọng cung cấp thông tin tới quý bạn đọc!
1. Ung Thư Cổ Tử Cung Là Gì?
Ung thư cổ tử cung là loại ung thư ác tính phát triển tại cổ tử cung – phần dưới của tử cung nối với âm đạo. Khi các tế bào tại khu vực này phát triển không kiểm soát, chúng có thể tạo thành các khối u ác tính. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, các tế bào ung thư có thể lan rộng, xâm lấn vào các bộ phận khác trong cơ thể như phổi, gan, xương…
Ung thư cổ tử cung thường phát triển từ từ trong nhiều năm và có thể tiến qua các giai đoạn từ tiền ung thư đến ung thư xâm lấn. Đây là lý do tại sao việc phát hiện sớm thông qua sàng lọc là rất quan trọng.
>> Có thể bạn quan tâm đến bài viết: 3 hành vi tăng nguy cơ nhiễm HPV
2. Nguyên Nhân Gây Ung Thư Cổ Tử Cung
Phần lớn các trường hợp ung thư cổ tử cung là do nhiễm virus HPV. Virus này được truyền qua tiếp xúc da với da trong quá trình quan hệ tình dục. Có hơn 100 loại HPV, nhưng không phải tất cả đều gây ra ung thư. Chỉ khoảng 15 loại có nguy cơ cao, với hai loại phổ biến nhất là HPV 16 và HPV 18. Các loại khác như HPV 31 và 45 cũng có thể gây nguy cơ ung thư, nhưng ít hơn.
Ngoài ra, một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung bao gồm:
- Hút thuốc: Hóa chất từ thuốc lá có thể gây hại cho các tế bào của cổ tử cung và làm tăng nguy cơ ung thư.
- Suy giảm hệ miễn dịch: Những người có hệ miễn dịch yếu do HIV hoặc các bệnh khác dễ mắc ung thư cổ tử cung hơn.
- Tiền sử gia đình: Nếu mẹ hoặc chị gái của bạn đã mắc ung thư cổ tử cung, bạn cũng có nguy cơ cao hơn.
3. Phòng Ngừa Ung Thư Cổ Tử Cung Bằng Cách Nào?
3.1. Tiêm Phòng Vắc Xin HPV
Tiêm vắc xin HPV là một trong những biện pháp hiệu quả nhất hiện nay để ngăn ngừa ung thư cổ tử cung. Vắc xin này giúp cơ thể tạo kháng thể chống lại các loại HPV nguy cơ cao, đặc biệt là tuýp HPV 16 và 18 – hai loại virus chính gây ra ung thư cổ tử cung. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng vắc xin chỉ phòng ngừa nhiễm virus, chứ không thể chữa khỏi nếu bạn đã bị nhiễm.
Tiêm vắc xin trước khi bắt đầu quan hệ tình dục là lý tưởng nhất, nhưng phụ nữ ở độ tuổi từ 9 đến 26 vẫn có thể tiêm phòng để giảm nguy cơ mắc bệnh. Hiệu quả của vắc xin đạt mức cao nhất khi tiêm đủ 3 liều theo lịch khuyến nghị.
>> Có thể bạn quan tâm đến bài viết: Thành phố Hồ Chí Minh tiêm HPV ở đâu
3.2. Sàng Lọc Định Kỳ
Ngoài việc tiêm phòng, sàng lọc ung thư cổ tử cung thường xuyên cũng đóng vai trò rất quan trọng. Hai phương pháp sàng lọc phổ biến nhất hiện nay là Pap Smear và xét nghiệm HPV.
- Pap Smear: Phương pháp này thu thập các tế bào từ cổ tử cung để kiểm tra xem có bất kỳ dấu hiệu bất thường hoặc tình trạng tiền ung thư nào không. Nên thực hiện Pap Smear mỗi 3 năm đối với phụ nữ từ 21 tuổi trở lên.
- Xét nghiệm HPV: Phương pháp này giúp phát hiện các loại HPV có nguy cơ cao gây ung thư. Xét nghiệm này có thể được thực hiện độc lập hoặc kết hợp với Pap Smear để tăng độ chính xác.
Việc sàng lọc định kỳ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và can thiệp kịp thời, giảm nguy cơ tiến triển thành ung thư xâm lấn.
>> Có thể bạn quan tâm đến bài viết: Hà Nội tiêm HPV ở đâu?
4. Lịch Tiêm Vắc Xin Phòng Ngừa Ung Thư Cổ Tử Cung
Có hai loại vắc xin chính được sử dụng để phòng ngừa ung thư cổ tử cung là Gardasil và Cervarix. Cả hai loại vắc xin này đều yêu cầu tiêm 3 liều để đảm bảo hiệu quả tối đa:
- Gardasil: Bảo vệ chống lại 4 loại HPV (6, 11, 16 và 18). Loại này dành cho phụ nữ từ 9 đến 26 tuổi.
- Liều 1: Ngày tiêm đầu tiên.
- Liều 2: 2 tháng sau liều đầu tiên.
- Liều 3: 6 tháng sau liều đầu tiên.
- Cervarix: Bảo vệ chống lại 2 loại HPV (16 và 18). Loại này được khuyến nghị cho phụ nữ từ 10 đến 25 tuổi.
- Liều 1: Ngày tiêm đầu tiên.
- Liều 2: 1 tháng sau liều đầu tiên.
- Liều 3: 6 tháng sau liều đầu tiên.
Điều quan trọng là bạn phải tuân thủ đúng lịch tiêm để đạt được hiệu quả phòng ngừa cao nhất.
5. Sau Khi Tiêm HPV Bao Lâu Thì Được Quan Hệ?
Sau khi tiêm vắc xin HPV, cơ thể cần thời gian để tạo kháng thể chống lại virus. Do đó, thời gian tối ưu để quan hệ tình dục sau tiêm là khoảng 1-2 tuần. Đây là thời gian cần thiết để cơ thể bắt đầu phát triển khả năng bảo vệ. Tuy nhiên, việc tiêm vắc xin trước khi quan hệ lần đầu là rất quan trọng vì nó mang lại hiệu quả bảo vệ cao nhất.
6. Quan Hệ Rồi Có Tiêm Phòng Ung Thư Cổ Tử Cung Được Không?
Nhiều phụ nữ thắc mắc về khả năng tiêm phòng ung thư cổ tử cung nếu đã từng quan hệ tình dục. Câu trả lời là có, bạn vẫn có thể tiêm phòng ngay cả khi đã có quan hệ tình dục. Tuy nhiên, có một số điều cần lưu ý để đảm bảo hiệu quả tối ưu của vắc xin.
6.1. Tác Dụng Của Vắc Xin HPV
Vắc xin phòng ung thư cổ tử cung, đặc biệt là các loại vắc xin như Gardasil và Cervarix, giúp bảo vệ cơ thể chống lại các loại virus HPV gây ung thư cổ tử cung. Vắc xin hoạt động bằng cách kích thích hệ thống miễn dịch nhận diện và chống lại virus HPV. Điều này có nghĩa là ngay cả khi bạn đã tiếp xúc với một số chủng HPV, vắc xin vẫn có thể bảo vệ bạn khỏi các chủng khác mà bạn chưa bị nhiễm.
6.2. Tại Sao Nên Tiêm Vắc Xin Ngay Cả Khi Đã Quan Hệ?
- Bảo Vệ Chống Các Chủng HPV Khác: Vắc xin HPV bảo vệ chống lại nhiều chủng virus khác nhau, không chỉ là các chủng mà bạn có thể đã tiếp xúc. Vì vậy, tiêm vắc xin có thể giúp bạn bảo vệ chống lại các chủng HPV mà bạn chưa bị nhiễm.
- Giảm Nguy Cơ Tái Nhiễm: Nếu bạn đã mắc một số chủng HPV, tiêm vắc xin vẫn có thể giúp giảm nguy cơ tái nhiễm hoặc bị nhiễm các chủng khác.
- Bảo Vệ Tương Lai: Tiêm vắc xin trước khi tiếp xúc với các chủng HPV còn lại có thể giảm nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung và các bệnh liên quan khác trong tương lai.
6.3. Thời Điểm Tiêm Vắc Xin
- Trước Khi Quan Hệ: Lý tưởng nhất là tiêm vắc xin trước khi bắt đầu quan hệ tình dục để đạt hiệu quả phòng ngừa tối ưu. Tuy nhiên, vắc xin vẫn có thể có lợi cho những người đã có quan hệ tình dục.
- Sau Khi Quan Hệ: Nếu bạn đã quan hệ tình dục, vẫn nên tiêm vắc xin, đặc biệt nếu bạn chưa bị nhiễm tất cả các chủng HPV mà vắc xin bảo vệ. Việc tiêm phòng sau khi đã quan hệ tình dục vẫn có thể giúp bảo vệ bạn khỏi các chủng HPV khác.
6.4. Khuyến Nghị Đối Tượng Tiêm Vắc Xin
- Phụ Nữ Trẻ Tuổi: Vắc xin HPV thường được khuyến nghị cho phụ nữ trong độ tuổi từ 9 đến 26. Tuy nhiên, nếu bạn ở ngoài độ tuổi này, vẫn nên tham khảo ý kiến bác sĩ về việc tiêm phòng.
- Những Người Đã Quan Hệ: Nếu bạn đã có quan hệ tình dục, đừng ngần ngại hỏi ý kiến bác sĩ về việc tiêm vắc xin. Bác sĩ có thể tư vấn cho bạn về thời điểm tiêm và lợi ích của vắc xin trong trường hợp của bạn.
Trước khi quyết định tiêm vắc xin, hãy thảo luận với bác sĩ về tình trạng sức khỏe của bạn và các yếu tố liên quan. Bác sĩ sẽ giúp bạn xác định liệu vắc xin có phù hợp với bạn không và giải đáp các thắc mắc về hiệu quả của vắc xin trong trường hợp của bạn.
- Tác Dụng Phụ Sau Khi Tiêm HPV
Sau khi tiêm vắc xin HPV, bạn có thể gặp một số tác dụng phụ như:
- Sưng, đỏ và đau tại chỗ tiêm. Đây là phản ứng thường gặp và sẽ giảm dần sau vài ngày.
- Mệt mỏi và sốt nhẹ là tác dụng phụ phổ biến khác, nhưng cũng chỉ xảy ra tạm thời.
- Chóng mặt hoặc buồn nôn có thể xảy ra ở một số ít trường hợp.
- Phản ứng dị ứng rất hiếm nhưng có thể nghiêm trọng. Nếu có bất kỳ dấu hiệu như phát ban, khó thở hoặc sưng tấy, hãy liên hệ với bác sĩ ngay lập tức.
8. Sau Khi Tiêm HPV Cần Kiêng Gì?
Sau khi tiêm vắc xin HPV, bạn nên chú ý những điều sau:
- Tránh hoạt động mạnh: Trong 24 giờ đầu tiên sau tiêm, nên tránh các hoạt động thể chất mạnh để cơ thể có thời gian hồi phục.
- Kiểm tra chỗ tiêm: Nếu có sưng hoặc đau, bạn có thể chườm lạnh nhẹ nhàng lên vùng tiêm.
- Quan hệ tình dục: Không cần kiêng quan hệ quá lâu, nhưng tốt nhất là chờ ít nhất 1-2 tuần để cơ thể tạo kháng thể.
9. Giá Vắc Xin Ung Thư Cổ Tử Cung
Khi quyết định tiêm vắc xin phòng ngừa ung thư cổ tử cung, một yếu tố quan trọng cần cân nhắc là giá vắc xin. Hiểu rõ về chi phí vắc xin sẽ giúp bạn lập kế hoạch tài chính và lựa chọn phương án phù hợp nhất.
9.1. Giá Các Loại Vắc Xin HPV
Hiện nay, có hai loại vắc xin chính phòng ngừa ung thư cổ tử cung được sử dụng phổ biến tại Việt Nam:
- Gardasil: Đây là loại vắc xin bảo vệ chống lại 4 chủng HPV, bao gồm HPV 6, 11, 16 và 18. Giá của mỗi liều vắc xin Gardasil thường dao động từ 1.500.000 VNĐ đến 2.000.000 VNĐ. Tổng chi phí cho toàn bộ liệu trình (3 liều) có thể lên tới 4.500.000 VNĐ đến 6.000.000 VNĐ.
- Cervarix: Vắc xin này cung cấp bảo vệ chống lại 2 chủng HPV nguy cơ cao là HPV 16 và 18. Giá của mỗi liều vắc xin Cervarix thường nằm trong khoảng 1.800.000 VNĐ đến 2.200.000 VNĐ. Tổng chi phí cho toàn bộ liệu trình (3 liều) dao động từ 5.400.000 VNĐ đến 6.600.000 VNĐ.
9.2. Chi Phí Tổng Quan Và Lợi Ích Đầu Tư
Dù chi phí tiêm vắc xin có thể cao, nhưng đây là một đầu tư quan trọng cho sức khỏe lâu dài. Vắc xin HPV không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung mà còn có thể giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến HPV như ung thư âm hộ, âm đạo và dương vật.
Chi phí tiêm vắc xin có thể được bù đắp bởi những lợi ích lâu dài mà nó mang lại, bao gồm giảm nguy cơ mắc bệnh, giảm chi phí điều trị bệnh trong tương lai và nâng cao chất lượng cuộc sống.
